Maak het geheel af met één of meer landkaarten (te koop bij Sendero Group) en je hebt het ideale totaalpakket voor thuis en onderweg.
Voor degenen die kunnen zien: stel je voor, een wereld zonder kaarten, navigatiesystemen, plaats- en straatnaamborden, huisnummers, verwijzingsborden, uithangborden met namen van gebouwen etcetera. Nou goed dan, een routeplanner op internet mag blijven, maar alleen de aanwijzingen in tekst, geen kaartje. Op plaatsen waar je vaker komt, vind je je weg meestal wel, maar op nieuwe routes en plaatsen heb je de hulp nodig van mensen die er vaker komen, die er wonen, die het kennen. Tegen de tijd dat je tot de conclusie bent gekomen dat de benzinepomp die je tegen zou komen echt niet meer komt, weet je zeker dat je verkeerd zit, maar weet je dan ook nog waar je bent en hoe je terugkomt op je route? En dan zijn er nog de verrassingen die het leven spannend houden: de karakteristieke bomen zijn gekapt en de nieuwe bewoners van het opvallend paarse huis hebben het toch laten schilderen in de kleur van de huizen eromheen.... ...en toen was er GPS!
Op een 4 gigabyte geheugenkaart passen gemakkelijk twaalf gebiedskaarten en die kun je in principe allemaal tegelijk in de BrailleNote laden, waardoor je bijvoorbeeld een vloeiende overgang krijgt tussen buurlanden en je niet merkt dat grote landen als Duitsland en Groot-Brittannië over meerdere gebiedskaarten zijn verdeeld. Met ingang van versie 6.0 van de BrailleNote GPS (juli 2009) geldt een licentie voor een bundel naar keuze of een land dat niet in een bundel is opgenomen. Vóór versie 6 bestonden er geen bundels en kocht je ieder land afzonderlijk. Op dit moment zijn de volgende bundels beschikbaar:
Noord-Amerika: Canada, de Verenigde Staten, Puerto Rico, Virgin Islands en Guam,
Verenigde Arabische Emiraten: Bahrein, Koeweit, Oman, Qatar, Saoedi-Arabië en Verenigde Arabische Emiraten,
Zuid-Afrika: Lesotho, Swaziland en Zuid-Afrika.
Daarnaast zijn losse kaarten beschikbaar van Mexico, Australië en Nieuw-Zeeland.
Volgens Sendero Group is een goede (hoopvolle) reis beter dan de aankomst; een mooie filosofische stelling die me in heel veel opzichten wel aanspreekt, maar in dit geval net wat minder. Een boeiende reis vol verwachting is wel zo leuk, maar het heeft toch ook wel iets als je je doel (bestemming) bereikt en de BrailleNote GPS heeft mij al heel wat keren naar mijn bestemming gebracht. Het blijft natuurlijk een interessante combinatie van technologie en mensenwerk, allebei niet onfeilbaar. De GPS komt niet in de plaats van een blindenstok of geleidehond, maar is een extra, aanvullend hulpmiddel.
Hoe werkt het?
De GPS-ontvanger wordt draadloos, via bluetooth, met de BrailleNote verbonden (voor de BrailleNote Classic geldt een verbinding via een seriële kabel). De GPS-ontvanger pikt signalen op van satellieten die om de aarde draaien. Aan de hand van de ontvangen informatie berekent een programma in de GPS-ontvanger waar je bent (in lengte- en breedtegraden). Ook kan dat programma snelheid en tijd berekenen. Deze informatie wordt doorgegeven aan de BrailleNote die de informatie vervolgens via spraak en/of braille doorgeeft aan de gebruiker. Als de BrailleNote beschikt over een kaart van het gebied vergelijkt het programma in de BrailleNote de positie in lengte- en breedtegraden met die kaart en vertaalt die positie in straatnamen of volledige adressen. Bovendien voegt het programma in de BrailleNote gegevens toe uit het bestand van points of interest (als die gegevens er zijn natuurlijk), zoals namen, beschrijvingen en telefoonnummers. Al deze informatie wordt in spraak en/of braille weergegeven.
Wat kun je zoal met de BrailleNote GPS doen?
Je kunt de BrailleNote GPS op twee manieren gebruiken:
met de ontvanger en een satellietverbinding (GPS-modus);
los van de GPS-ontvanger en satellietverbinding (virtuele modus).
De virtuele modus geeft je de mogelijkheid om een plaats / een omgeving te bekijken zonder dat je er bent. Je kiest een plek met behulp van lengte- en breedtegraden, een point of interest of, als je de kaart hebt van dat gebied, een adres en kunt dan bijvoorbeeld kijken welke restaurants, musea, winkels en dergelijke er zijn. Wat heel leuk is, is dat je zogenaamd een wandeling kunt maken. Je kiest een bepaald punt, bijvoorbeeld een adres of een kruising, en met een bepaald commando ga je naar de volgende kruising waar je kunt kiezen welke kant je op wilt: je kunt een zijstraat inslaan, maar je kunt ook rechtdoor gaan (als dat een optie is natuurlijk). Zo kun je je vast een beeld vormen van de omgeving en vertrouwd raken met straatnamen voordat je op die plek bent. Eigenlijk is dit onze manier van "de kaart bekijken". Uitgaand van versie 2011.1 kun je in GPS-modus en virtuele modus
kijken waar je bent (in het echt of virtueel)
adres (straatnaam en soms huisnummer); de Apex kan tijdens een virtuele wandeling ook aangeven of je aan de linker- of de rechterkant van de straat loopt,
plaats, provincie, postcodegebied (alleen de cijfers),
lengte- en breedtegraden,
hoogte ten opzichte van de zeespiegel (als je niet meer dan dertig meter boven de zeespiegel bent, wordt het verschil niet in meters weergegeven, maar wordt volstaan met de mededeling "ongeveer op zeeniveau" ("near sea level");
het programma een (automatische) route laten berekenen; je kunt kiezen tussen "pedestrian" (voetgangers) en "vehicle" (voertuig); voetgangers worden niet over een snelweg geleid en bestuurders van voertuigen worden niet door een voetgangersgebied gestuurd. De eindbestemming voer je in op basis van adres, lengte- en breedtegraden, point of interest (POI) of kruising van twee of meer straten. Deze route kun je opslaan in een bestand, zodat je het kunt printen, mailen of op een andere manier kunt delen met anderen. Bij het maken van de route kun je kiezen of je alle waypoints wilt zien, dus ook alle zijstraten waar je langskomt, of alleen de aanwijzingen waar je linksaf of rechtsaf moet ("turns only"). Je kunt ook andere dingen instellen en filteren, zoals het vermijden van rotondes of tolwegen of snelwegen en de keuze tussen de kortste of de snelste route;
eenvoudig een eindbestemming of virtuele positie kiezen uit de lijst van favorieten (die je zelf maakt) of de geschiedenis (die het programma bijhoudt - de laatste 25 POI's / eindbestemmingen / virtuele startposities / GPS-startposities);
handmatig een route plannen: terwijl je in het echt of virtueel onderweg bent, markeer je bochten en andere herkenningspunten (waypoints);
in virtuele modus aantekeningen ("annotations") maken bij kruispunten en er zelfs een geluids- of tekstbestand aan koppelen;
bepalen of je tijdens het volgen van een route, naast de route-aanwijzingen, nog andere informatie wilt zien, zoals zijstraten of POI's (en welke POI's);
het programma een route laten maken op basis van een replay, een logbestand van een autorit, wandeling etc.;
de kortste afstand tussen twee punten bekijken;
informatie krijgen met betrekking tot de reis:
snelheid (alleen in GPS-modus; leuk om te kijken of je chauffeur zich wel een beetje aan de toegestane snelheid houdt!). Je kunt ook een snelheidsalarm instellen, een waarschuwend geluid als je boven een zelf ingestelde snelheid komt,
afgelegde afstand, los van een geplande route (leuk om te kijken hoe ver je hebt gefietst of gewandeld),
totale lengte van een geplande route, afgelegde afstand (in (kilo)meters en als percentage) en nog af te leggen afstand (in (kilo)meters en geschatte tijd),
richting waarin je reist (uitgedrukt zoals bij een kompas, in acht richtingen, en in graden),
richting en afstand tot de bestemming;
een point of interest (POI) vastleggen en een (commerciële of zelfgemaakte) POI wijzigen of verwijderen. Je kunt een geluids- of tekstbestand koppelen aan een POI, bijvoorbeeld de menukaart van een restaurant. Ook kun je POI's voorzien van (voorgeprogrammeerde) steekwoorden of "tags"; als iedereen dezelfde woorden gebruikt, wordt de herkenbaarheid groter en het zoeken gemakkelijker. In het programma zijn al heel veel POI's opgenomen, maar je kunt er nog meer downloaden van Sendero Group's website, zoals een database met Europese steden (elke stad is één POI) of Google Transit Feeds (gegevens van openbaar vervoerbedrijven over bijvoorbeeld bushaltes; voor Nederland is zo'n feed nog niet beschikbaar);
zien hoe sterk de satellietverbinding is (alleen in GPS-modus): aantal gevonden satellieten met de kwalificatie slecht (poor), matig (fair), goed (good) of heel goed (very good), waarbij die kwalificatie belangrijker is dan het aantal gevonden satellieten;
kijken wat er om je heen is: volgende kruising; points of interest (dichtstbijzijnde POI of binnen een bepaalde straal, in bepaalde (sub)categorieën, in een bepaalde richting, zelfs in een bepaalde straat; je kunt ook POI's zoeken op bijvoorbeeld website, telefoonnummer of e-mailadres als die informatie in de database staat);
het programma automatisch bepaalde informatie laten geven. Je stelt één keer in welke informatie je wilt hebben en hoeft dan niet steeds een commando te geven:
lookaround mode: je krijgt automatisch de gewenste informatie steeds als er nieuwe informatie is binnen de ingestelde categorieën:
commerciële points of interest (een bepaalde categorie of alle categorieën),
points of interest die zijn gedefinieerd door gebruikers van de BrailleNote GPS,
kruisingen (welke zijstraten kom je tegen),
overgang van de ene naar de andere straat (dit gaat dus niet om straten waar je langskomt, maar de weg waarop je loopt of rijdt),
overgang van de ene plaats (dorp, stad) naar de andere,
overgang van de ene staat/provincie naar de andere;
overgang van de ene gebiedskaart naar de andere;
multiple repeat: elke zoveel seconden (in te stellen aantal) geeft het programma de informatie uit de categorieën die je hebt ingesteld:
kruisingen, zowel algemene als gedetailleerde informatie,
adres (straat waar je bent en soms huisnummer),
plaats (dorp, stad) waar je bent,
snelheid waarmee je je verplaatst,
richting waarin je reist,
richting en afstand tot je bestemming,
je virtuele positie,
GPS-status: hoe sterk is de verbinding met de satellieten,
huidige point of interest,
dichtstbijzijnde point of interest,
hoogte ten opzichte van de zeespiegel,
je positie in lengte- en breedtegraden,
volgende waypoint in een route,
volgende afslag in een route,
geschatte tijd tot eindbestemming (je moet dan wel een route open hebben staan).
Deze functies kunnen heel handig zijn als je met spraak werkt, dus de BrailleNote de informatie laat voorlezen in plaats van het via de brailleregel te lezen, en als het regent of je geen hand vrij hebt om commando's in te typen. Bij regen kun je de BrailleNote onder een wijde regenjas stoppen of in een plastic tas en bijvoorbeeld de richting en afstand tot je eindbestemming laten melden, elke 10 seconden bijvoorbeeld. Zo hoef je de BrailleNote niet aan te raken, blijft-ie droog en krijg je toch de informatie die je wilt;
Replay: laat het programma een logbestand maken van je reis of wandeling. Elke seconde wordt de informatie die de GPS-ontvanger aan de BrailleNote doorgeeft opgeslagen. Later kun je dit bestand laden en word je opnieuw langs de route gevoerd, waarbij alle functies uit de GPS-modus beschikbaar zijn: waar ben ik, volgende zijstraat, snelheid, afstand, POI's langs de route, sterkte van het GPS-signaal enzovoort. Leuk bijvoorbeeld als je een fietstochtje of wandeling maakt, niet steeds wilt kijken waar je bent, maar achteraf wel wilt zien waar je bent geweest. Je kunt onderweg trouwens wel aantekeningen ("annotations") maken als je dat wilt. Het betekent wel dat als je wandeling een uur duurde de replay ook een uur duurt. Je kunt het replay-bestand ook laten omzetten in een route die je achteraf kunt bekijken, opnieuw kunt gebruiken of met anderen kunt delen. Als het GPS-programma visuele beelden kon laten zien, zou je een replay een beetje kunnen vergelijken met een film van de route die je hebt afgelegd: je ziet jezelf weer rijden of lopen (waar? Hoe snel?) en je ziet de omgeving (POI's). Een replay werkt alleen binnen het BrailleNote GPS-programma. Een route is... een routebeschrijving; die geeft aanwijzingen waar je naartoe moet en eventueel informatie over zijwegen waar je langskomt. Een route kun je opslaan als tekstbestand en met iedereen delen.
Het zou erg uitgebreid worden als ik zou proberen alle details van het programma te vermelden, maar de volgende aanvullingen en nuanceringen wil ik wel aangeven:
de GPS wijkt altijd een paar meter af van de plaats waar je eigenlijk bent. Hoe groot die afwijking is, hangt af van allerlei omstandigheden. Het systeem geeft je wel informatie over de nauwkeurigheid.
Je kunt details bekijken van de straat waar je bent, zoals het type weg, het aantal rijbanen en soms de huisnummering (bijvoorbeeld: rechts nummers 1 tot 11, links nummers 2 tot 12). De aanduiding van het type weg is volgens het Amerikaanse systeem en zegt mij niet altijd zo veel.
Naast plaatsnaam, provincie en postcodegebied (alleen de cijfers) geeft het programma soms ook meer gedetailleerde informatie, bijvoorbeeld de gemeente waar de plaats bij hoort, een nationaal park waarin de plaats ligt of, als je op het water zou zijn, op welke zee of rivier je bent.
In virtuele modus en bij het berekenen van een automatische route moet het programma gebruik maken van kaarten. Als je van een gebied geen kaart hebt, kun je in GPS-modus wel handmatig of via een replay een route plannen. De gemarkeerde plaatsen, waypoints, worden opgeslagen als lengte- en breedtegraden en dat is onafhankelijk van kaarten. Je kunt dan dus niet van tevoren een route maken, je moet de weg echt gaan om bepaalde punten (herkenningspunten, bochten) te (laten) markeren. De volgende keer dat je daar komt, kun je zelf de weg vinden.
Handmatige routes of routes op basis van een replay zijn ook heel handig om automatische routes aan te passen (als je een snellere of gemakkelijker weg kent dan de GPS) of op plaatsen waar geen overzichtelijke straten zijn (bijvoorbeeld op een groot plein, in een park of een bos).
In zijn algemeenheid moet je een bepaalde snelheid hebben en een bepaalde afstand hebben afgelegd om de berekeningen van GPS te laten kloppen. Anders kan het zijn dat de GPS denkt dat een bepaalde straat achter je is, terwijl die straat voor je ligt, of dat een gebouw links van je is in plaats van rechts. In dat laatste geval is de informatie over de huisnummering (wat is rechts en wat is links) vaak erg handig. De ene GPS-ontvanger heeft duidelijk meer last van dit soort "afwijkingen" dan de andere.
Over kruisingen kun je twee soorten informatie krijgen:
de afstand tot de volgende straat en hoe die straat ligt ten opzichte van de straat waarin je je bevindt, bijvoorbeeld 300 meter rechts Koninginneweg,
richting waarin je reist, ligging van de straat waar je je bevindt en ligging van de zijstraat of zijstraten die bij de kruising horen, bijvoorbeeld: "op Koningsweg, in noordelijke richting. Koningsweg, Noord en Zuid (of voor en achter), en Koninginneweg, Oost en West (of rechts en links)".
Eén van de vele dingen die je kunt instellen is of je afstanden in (kilo)meters aangegeven wilt hebben of in miles/feet (het Engelse/Amerikaanse stelsel) of in zeemijlen. Je kunt heel gemakkelijk wisselen tussen die drie. Ik vind dat wel een handige functie als bijvoorbeeld een Amerikaanse vriend vraagt hoe ver Amsterdam van mijn woonplaats ligt. Het is altijd leuk om een antwoord te kunnen geven dat de ander makkelijk kan begrijpen;
de richting tot een bepaald punt kan op vier manieren worden weergegeven: links/voor/rechts/achter (met de nuanceringen "slight right" - beetje rechts - en "slight left" - beetje links), klokmodus (9/12/3/6 uur en alles ertussenin, dus wat preciezer dan de links/rechts-methode), een combinatie van die twee of in graden (in relatie tot waar je bent). Om de nauwkeurigheid waarmee GPS de richting aangeeft te vergroten, kun je verschillende instellingen kiezen die rekening houden met verschillende situaties, bijvoorbeeld hele open gebieden of juist gebieden met veel hoge gebouwen. Mocht GPS nog niet weten in welke richting je gaat, maar jij weet het wel, dan kun je GPS dat vertellen en zal GPS daarvan uitgaan, totdat het zelf de richting kan bepalen.
Sinds 1 april 2010 krijgt degene die het BrailleNote GPS-programma koopt er het programma Sendero Maps voor PC (of -laptop) bij. Dit programma (voor de Windows-PC of -laptop dus) bevat de functies die je in de virtuele modus (kaartverkenning zonder satellietverbinding) van het BrailleNote GPS-programma vindt. De informatie wordt weergegeven in tekst; grafische kaarten heeft het programma niet. Mensen die al een Sendero-product hebben en daarna Sendero Maps kopen, kunnen het met korting kopen. Voor upgrades van Sendero Maps moet je altijd wel betalen.
Voor degenen die niet kunnen zien: stel, je gaat met familie of vrienden per auto van Maastricht naar Groningen. Je laat het programma een route berekenen. In GPS-modus volg je de route, gewoon uit belangstelling of om eventueel de weg te kunnen wijzen. De reis is best lang en jullie besluiten om ergens halverwege wat te gaan eten. Je loopt snel door de route en als je ongeveer op de helft bent, kies je een punt (waypoint) en met één toetscombinatie maak je dat tot je virtuele positie. Je wisselt van GPS- naar virtuele modus en zoekt naar restaurants in de omgeving van je virtuele positie. Nadat jullie een restaurant gekozen hebben, kun je de chauffeur het adres geven. Je kunt zelfs het restaurant even bellen om te vragen of er nog een tafeltje vrij is voor jullie. Natuurlijk kun je een route laten maken naar dat restaurant. De oorspronkelijke route had je gelijk opgeslagen nadat je die had gemaakt, zodat je die route niet kwijt bent als je een nieuwe route laat berekenen. Na een welkome pauze gaan jullie weer verder. De BrailleNote is weer in GPS-modus en je hebt de oorspronkelijke route weer in het geheugen geladen. Je kijkt rond en vertelt je reisgenoten over de POI's die zij niet kunnen zien. Dan, zo'n zestig kilometer van Groningen, krijgt de auto dorst: tijd om te tanken! Maar waar? Jouw POI-zoekactie onthult een dichtbijzijnde benzinepomp. En ondertussen heb je je medepassagiers aan een cadeau-idee geholpen voor de verjaardag van de chauffeur...een GPS, zonder BrailleNote weliswaar.
Wil je iets avontuurlijkers of speelsers en in de buitenlucht, dan is geocaching misschien iets voor je - "schatzoeken" met behulp van GPS. Meer informatie daarover kun je vinden op geocaching.nl; lang niet alles is in het Nederlands, omdat ze regelmatig doorlinken naar het internationale geocaching.com. En als je er dan op uit trekt met je GPS wil je natuurlijk wel dat het een beetje goed weer is (denk ik). Daarom zie je hieronder het weerbericht van (midden-)Nederland.
De BrailleNote GPS is een product van Sendero Group in Californië, Amerika, en dus ook via hen te koop. Hun telefoonnummer is 001-530-757-6800 of je kunt ze mailen via Sendero Group's contactformulier. Als je de bestelling liever in het Nederlands regelt, neem dan contact op met HumanWare's vertegenwoordiger in Nederland, Nigel: 076-5496510. Met ingang van KeySoftversie 8 (juli 2009) krijgen BrailleNote-gebruikers automatisch een 90-dagen-demo van het GPS-programma. Mocht je een oudere versie hebben van KeySoft en het GPS-programma willen proberen, neem dan contact op met Sendero Group om te informeren naar een demo-versie van de BrailleNote GPS; een volledig functionerende versie die vijftien dagen werkt is er voor bepaalde versies van KeySoft wel (geweest).
